W toku likwidacji szkód w ramach odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych bardzo częstą praktyką jest pomniejszanie kwoty należnego odszkodowania poprzez dokonywanie przez zakłady ubezpieczeń bezpodstawnych potrąceń amortyzacyjnych od wyliczanych wartości nowych części zamiennych, koniecznych do przeprowadzenia naprawy.
Amortyzacja (inaczej nazywana urealnieniem wartości części lub merkantylnym ubytkiem ich wartości) to różnica pomiędzy wartością nowych części potrzebnych do naprawy pojazdu a wartością wynikającą ze stopnia zużycia części zniszczonych w wyniku wypadku.
Stosownie do treści z art. 361 kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zasadą jest, że naprawienie szkody polega na przywróceniu stanu poprzedniego. Świadczenie odszkodowawcze powinno uwzględniać, w przypadku uszkodzenia rzeczy, wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy uszkodzonej. Bez wątpienia do takich wydatków należy zaliczyć także koszt nowych części i innych materiałów, których użycie było niezbędne do naprawienia uszkodzonej rzeczy. Oczywiście trzeba mieć na względzie zastrzeżenie, iż koszty naprawy nie mogą przekraczać wartości pojazdu sprzed szkody, gdyż wówczas uzasadnione byłoby rozliczenie szkody jako tzw. szkody całkowitej.
Zakłady ubezpieczeń w uzasadnieniu decyzji o konieczności zastosowania amortyzacji części zamiennych powołują się na okres eksploatacji pojazdu, jego wiek, markę. Wskazują, że zastosowanie nowych części do naprawy pojazdu w sytuacji, kiedy pojazd nie jest pojazdem dopiero co zakupionym spowodowałoby bezpodstawne wzbogacenie się poszkodowanego. Należy jednak podkreślić, iż poszkodowany chcąc przywrócić stan poprzedni uszkodzonego w wypadku pojazdu nie ma możliwości zakupu używanych części o takim samym stopniu zużycia jak części które uległy uszkodzeniu. Pojazd uczestniczący w kolizji, nawet naprawiony w autoryzowanym serwisie, przy użyciu nowych, oryginalnych części traci na wartości rynkowej w przypadku próby jego późniejszej sprzedaży, pozbawiony jest przymiotu „bezwypadkowości”. Nie istnieje bowiem metoda naprawiania pojazdów pozwalających na ukrycie faktu jego naprawy. Brak jest zatem uzasadnienia dla twierdzeń, iż samochód po naprawie dokonanej z użyciem nowych części zawsze będzie miał większą wartość rynkową, co uzasadniałoby uznanie, że poszkodowany wskutek wypłaty odszkodowania wyliczonego w oparciu o ceny nowych części zamiennych zostałby bezpodstawnie wzbogacony.
Reasumując, poszkodowany dochodzący roszczenia w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych może żądać w przypadku uszkodzenia pojazdu mechanicznego, aby należne odszkodowanie zostało ustalone w oparciu o ceny nowych części bez potrąceń amortyzacyjnych. Na uwagę zasługuje fakt, iż stosowanie potrąceń amortyzacyjnych jest możliwe w przypadku, gdy chodziłoby o dokonanie napraw takich uszkodzeń, które istniały przed wypadkiem, a także gdy Ubezpieczyciel wykaże, że nowe części i materiały prowadzą do wzrostu wartości pojazdu – wówczas odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi.
Tak więc zastosowanie potrąceń amortyzacyjnych jest pozbawione podstawy prawnej, sprzeczne z orzecznictwem oraz zasadami współżycia społecznego.
W przypadku problemów z uzyskaniem należnego odszkodowania za szkodę na pojeździe zachęcamy do kontaktu z Kancelarią Odszkodowawczą OFN.