Pojęcie zabiegu medycznego jest dość szerokie i obejmuje różne czynności, które personel medyczny wykonuje wobec pacjenta. Jak ma się to do kwestii odszkodowania? Czy należy się ono wyłącznie za źle przeprowadzony zabieg, czy także za inne działania lekarza bądź pielęgniarki? Wyjaśniamy, czym jest zabieg medyczny i kiedy w jego przypadku można mówić o odszkodowaniu za błąd medyczny.
Czym jest zabieg medyczny?
Zabieg medyczny to każda techniczna czynność wykonywana na ciele pacjenta w celu leczenia, diagnozowania lub poprawy zdrowia. Nie każdy zabieg oznacza operację. Procedury różnią się zakresem ingerencji oraz stopniem ryzyka. Zabiegi można podzielić na trzy główne grupy:
- Zabiegi nieinwazyjne – nie naruszają powłok i nie wymagają penetracji tkanek. Przykłady: badanie EKG, wykonanie USG, pomiar ciśnienia tętniczego, spirometria.
- Zabiegi mało inwazyjne – obejmują niewielkie naruszenie ciągłości skóry lub tkanek. Przykłady: pobranie krwi, podanie zastrzyku, punkcja stawu, biopsja cienkoigłowa, cewnikowanie żyły.
- Zabiegi inwazyjne – wymagają większej ingerencji w struktury ciała i często wykonuje się je w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Przykłady: szycie rany, zabiegi endoskopowe, operacje chirurgiczne, na przykład usunięcie wyrostka robaczkowego lub protezowanie stawu biodrowego.
Każdy zabieg wymaga zachowania standardów bezpieczeństwa oraz dokładnego poinformowania pacjenta o przebiegu procedury, ryzyku i możliwych skutkach. Nawet przy prostych czynnościach istnieje ryzyko powikłań, dlatego personel powinien wykonywać zabiegi medyczne zgodnie z aktualną wiedzą i zasadami sztuki lekarskiej.
Błąd medyczny przy zabiegach nieinwazyjnych
Mimo że zabiegi nieinwazyjne nie naruszają powłok ciała, mogą prowadzić do szkody pacjenta, jeżeli wykonujący je personel popełni błąd medyczny. Przykładem jest sytuacja, gdy lekarz podczas badania USG jamy brzusznej nie zauważył guza nowotworowego, mimo że zmiana była widoczna w obrazie. W wyniku tej pomyłki pacjent stracił kilka miesięcy na właściwe leczenie, a choroba zdążyła się rozwinąć. Jeżeli szkoda na osobie wynika z niewłaściwego przeprowadzenia badania lub błędnej interpretacji jego wyniku, pacjent może ubiegać się o odszkodowanie za błąd medyczny. Przyczyna szkody w takich przypadkach zwykle wiąże się z niedbalstwem lub brakiem należytej staranności.
Błąd medyczny przy zabiegach małoinwazyjnych
W przypadku zabiegów małoinwazyjnych, takich jak pobranie krwi czy podanie zastrzyku, błędy mogą prowadzić do poważnych komplikacji, na przykład uszkodzenia nerwu lub zakażenia. Błąd w sztuce lekarskiej polega tu na niewłaściwej technice wykonania procedury lub naruszeniu zasad higieny. Przykładem naruszenia zasad higieny jest pobranie krwi bez wcześniejszej dezynfekcji skóry pacjenta lub użycie niejałowych narzędzi, co może doprowadzić do zakażenia bakteryjnego i rozwoju ropnia w miejscu wkłucia. Jeśli w wyniku takiego błędu pacjent dozna szkody, na przykład trwałego ograniczenia ruchomości kończyny po źle wykonanej iniekcji lub rozległego zakażenia wymagającego hospitalizacji, ma prawo dochodzić odszkodowania za błąd medyczny w kontekście zabiegu. Odpowiedzialność za błąd w sztuce lekarskiej leży po stronie placówki lub osoby wykonującej zabieg.
Błąd medyczny przy zabiegach inwazyjnych
Zabiegi inwazyjne niosą największe ryzyko poważnych konsekwencji, jeżeli dojdzie do błędu medycznego. Tego rodzaju błędy mogą polegać na nieprawidłowym wykonaniu operacji, błędnym rozpoznaniu w trakcie zabiegu lub zaniedbaniu zasad aseptyki i antyseptyki. Przykładem jest przecięcie nerwu podczas operacji ortopedycznej, co prowadzi do trwałego porażenia kończyny. Innym poważnym błędem jest pozostawienie ciała obcego, na przykład fragmentu narzędzia chirurgicznego lub gazy operacyjnej, wewnątrz ciała pacjenta, co skutkuje rozwojem zakażenia i koniecznością kolejnej operacji.
Do częstych błędów podczas zabiegów inwazyjnych należy także niezamierzone uszkodzenie sąsiednich narządów, na przykład przebicie jelita w trakcie zabiegu ginekologicznego lub perforacja naczynia krwionośnego podczas angiografii. Zdarzają się również przypadki pomylenia stron ciała, na przykład operowanie zdrowej kończyny zamiast chorej. Każda z tych sytuacji może doprowadzić do rozległej szkody pacjenta, utraty sprawności, konieczności długotrwałej rehabilitacji lub trwałego inwalidztwa.
Jeżeli przyczyna szkody tkwi w nieprawidłowym przeprowadzeniu zabiegu, pacjent ma prawo domagać się odszkodowania za błąd medyczny. Odpowiedzialność za błąd w sztuce lekarskiej obejmuje nie tylko działania lekarza podczas operacji, ale również błędy w przygotowaniu zabiegu, w tym niewłaściwe oznaczenie pola operacyjnego, błędne przygotowanie sprzętu lub brak odpowiedniego monitorowania pacjenta podczas procedury.
Kiedy należy się odszkodowanie za błąd medyczny po zabiegu?
Odszkodowanie za błąd medyczny w kontekście zabiegu przysługuje wtedy, gdy spełnione są trzy warunki: błąd medyczny faktycznie wystąpił, spowodował szkodę na osobie, a między nimi istnieje związek przyczynowy. Pacjent nie musi wykazywać złej woli lekarza, wystarczy, że udowodni naruszenie zasad prawidłowego działania.
Najtrudniej udowodnić błąd medyczny przy zabiegach nieinwazyjnych oraz małoinwazyjnych. Aby udowodnić pomyłkę, pacjent powinien zebrać dokumentację medyczną, wyniki badań oraz opisy wykonanych procedur. Ważne jest uzyskanie opinii biegłego lekarza, który oceni zgodność działań z obowiązującymi standardami. Często konieczna jest analiza całego procesu diagnostycznego oraz wskazanie wpływu błędu na stan zdrowia, na przykład poprzez wydłużenie leczenia lub powikłania. W wielu przypadkach pomocne okazuje się skorzystanie z kancelarii odszkodowawczej, która ocenia szanse roszczenia i wspiera pacjenta w dochodzeniu swoich praw. Dodatkowo znaczenie mogą mieć zeznania świadków obecnych przy zabiegu.
Nie tylko błąd medyczny podczas operacji może skutkować odpowiedzialnością personelu i możliwością uzyskania odszkodowania. Nawet z pozoru nieskomplikowane procedury lekarskie, jeśli zostaną źle wykonane lub błędnie zinterpretowane, mogą prowadzić do błędów, za które pacjent może domagać się odszkodowania. Jeśli potrzebujesz pomocy w dochodzeniu swoich praw, skontaktuj się z nami.