Na lekarzu ciąży olbrzymia odpowiedzialność za to, co powie pacjentowi lub co pominie w rozmowie na temat przebiegu choroby i prognozy jej wyleczenia. Słowa medyka muszą być oparte na wiedzy. Nie może on niczego obiecać, ale też niedopuszczalne jest, aby odebrał pacjentowi nadzieję, gdyż pociąga to za sobą szereg konsekwencji. Wyjaśniamy, na czym polega błąd medyczny rokowania i do czego może prowadzić.
Do czego jest potrzebne rokowanie lekarza?
Diagnoza wskazuje, z jaką chorobą zmaga się pacjent, a leczenie pozwala reagować na objawy i hamować rozwój schorzenia. Natomiast rokowanie w medycynie dostarcza odpowiedzi, jak choroba będzie postępować i jakie skutki może przynieść w przyszłości. Dzięki temu lekarz może dobrać odpowiednią strategię terapeutyczną, pacjent i jego rodzina mogą przygotować się na konsekwencje zdrowotne, a instytucje orzekające mają podstawę do przyznania świadczeń czy ustalenia stopnia niepełnosprawności. Prognozowanie ma też znaczenie przy planowaniu rehabilitacji oraz powrotu do pracy zawodowej. Jak widać, jest to bardzo ważny aspekt działania lekarza. Złe rokowanie oceniane jest jako błąd medyczny i może być podstawą roszczeń.
Na czym polega błąd medyczny w ocenie rokowania pacjenta?
Prognoza lekarza może przybrać różne formy błędu w sztuce lekarskiej. Sprawdźmy, jakie to mogą być sytuacje, gdy lekarz niewłaściwie ocenia przyszłość pacjenta.
- Rokowanie zbyt optymistyczne – medyk zakłada, że choroba przebiegnie łagodnie, a pacjent szybko wróci do zdrowia, mimo że objawy i wyniki badań wskazują na poważniejsze zagrożenia. Przykładem jest sytuacja, gdy osoba po zawale słyszy, że wkrótce wróci do ciężkiej pracy fizycznej, choć wymaga długiej rehabilitacji.
- Rokowanie zbyt pesymistyczne – prognoza przedstawia przyszłość w czarnych barwach, podczas gdy dostępne metody leczenia dawałyby realną szansę na poprawę. Błędem medycznym rokowania będzie zdarzenie, gdy rodzicom rodzi się dziecko z poważną wadą i słyszą od medyka, że ich synek nie dożyje 1. urodzin, a z czasem okazuje się, że to nieprawda.
- Rokowanie oparte na niepełnych danych – lekarz formułuje przewidywania bez należytej staranności, nie mając wszystkich wyników badań albo ignorując istotne objawy. Błędem rokowania będzie zatem przewidywanie tylko na podstawie badania obrazowego, bez konsultacji wyników laboratoryjnych czy wywiadu rodzinnego.
- Rokowanie niezgodne z aktualną wiedzą medyczną – błędna prognoza lekarska opiera się na starych schematach i literaturze, mimo że w danym momencie dostępne są nowsze dane naukowe. Przykładem jest pacjent z chorobą nowotworową, któremu lekarz przewiduje bardzo krótki czas życia, ignorując dostępne terapie celowane.
Jakie skutki może wywołać błędne rokowanie u pacjenta?
Konsekwencje błędu medycznego w postaci nietrafnego rokowania to nie tylko problem formalny, lecz także sytuacja mocno obciążająca pacjenta i jego bliskich. Osoba, która otrzymała zbyt optymistyczną prognozę, może zaniechać badań kontrolnych, bo uwierzyła w zapewnienia lekarza. Skutkiem bywa wykrycie powikłań w stadium, gdy terapia jest trudniejsza i mniej skuteczna. Z kolei przesadnie pesymistyczna prognoza skłania pacjenta do rezygnacji z planów życiowych, podejmowania pracy czy kontynuowania edukacji. Niektóre osoby w takiej sytuacji decydują się na sprzedaż majątku albo porzucenie projektów rodzinnych, ponieważ uznały, że nie mają przed sobą czasu na ich realizację. Błędne rokowanie często generuje dodatkowe koszty, np. związane z leczeniem, prywatnymi konsultacjami czy lekami, które okazały się niepotrzebne.
Wszystko to są skutki pomyłek prognostycznych, które realnie wpływają na życie codzienne i mogą prowadzić do sporu prawnego. W takiej sytuacji wchodzi w grę odpowiedzialność cywilna lekarza za błąd medyczny, a w wyjątkowo poważnych przypadkach, gdy konsekwencją jest ciężki uszczerbek lub zagrożenie życia, możliwa jest także odpowiedzialność karna za błąd medyczny. Przyda się wówczas pomoc kancelarii odszkodowawczej, która pomoże przeanalizować czy są podstawy do roszczeń.
Czy błąd rokowania może być podstawą do wypłaty odszkodowania?
Nietrafne rokowanie samo w sobie nie przesądza jeszcze o odpowiedzialności, ponieważ prognoza medyczna zawsze zawiera element niepewności. Podstawą do roszczeń jest sytuacja, gdy udowodni się, że lekarz działał niedbale i przez to doszło do szkody. W takim przypadku pacjent może domagać się dwóch rodzajów świadczeń. Odszkodowanie za błąd medyczny obejmuje straty materialne, np. koszty leczenia, rehabilitacji, utraconych zarobków czy konieczność wynajęcia opiekuna. Zadośćuczynienie za błąd medyczny dotyczy krzywdy niemajątkowej i ma rekompensować ból, cierpienie oraz ograniczenia w życiu osobistym. Są to dwa odrębne roszczenia, których można dochodzić równolegle. Trzeba pamiętać o terminach, bo roszczenia wygasają na skutek przedawnienia błędu medycznego.
Błąd medyczny rokowania pojawia się wtedy, gdy lekarz nie opiera się na pełnej dokumentacji medycznej i może być także skutkiem nieprawidłowej diagnostyki. Nietrafna prognoza wynika również z braku równowagi w komunikacji, zbytniego optymizmu lub pesymizmu. Jeśli masz wątpliwości, czy padłeś ofiarą błędu w sztuce lekarskiej, polecamy skontaktować się z nami.